Przy zakupie instalacji fotowoltaicznej nasuwa się pytanie – Jaka moc instalacji będzie spełniać moje oczekiwania? Najlepiej tak dobrać moc, aby wyzerować licznik energii. Taka sytuacja ma miejsce, gdy instalacja fotowoltaiczna w pełni pokrywa zapotrzebowanie na energię. Wówczas płacisz tylko koszty stałe, które wynoszą około 150 zł rocznie (koszty licznika ponoszone niezależnie od zużycia energii). Wyobraź sobie budynek, w którym nie ma żadnego zużycia energii, ale jest zamontowany licznik energii – rachunek za koszty stałe (licznika) i tak trzeba płacić. Efekt finansowy jest taki sam, jak w przypadku pełnego pokrycia zapotrzebowania energetycznego przez instalację fotowoltaiczną. Pamiętaj jednak, że zgodnie z ustawą OZE masz tylko rok na wykorzystanie wyprodukowanej energii, więc montowanie za dużej instalacji fotowoltaicznej będzie nieopłacalne. Jeżeli wyprodukujesz w danym roku więcej energii, niż potrzebujesz, to zakład energetyczny nie zwróci Ci niewykorzystanej energii, ani za nią nie zapłaci. Warto jednak uwzględnić ewentualne zwiększenie zapotrzebowania na energię w przyszłości, co opiszemy w dalszej części artykułu.
W jaki sposób określić zużycie energii w domu?
Produkcję energii z instalacji fotowoltaicznej możemy dosyć łatwo i dokładnie przewidzieć. Określamy ją na podstawie naszego doświadczenia oraz symulacji bazujących na danych klimatycznych i lokalnych uwarunkowaniach montażu. Zapotrzebowanie na energię Twojego domu wymaga jednak pewnej analizy. Na początku określ zużycie energii na podstawie rachunków za prąd, biorąc pod uwagę przynajmniej ostatni pełny rok kalendarzowy (od stycznia do grudnia). Jeżeli masz taką możliwość, sprawdź zużycie energii na przestrzeni kilku ostatnich lat i przeanalizuj ewentualne różnice: z czego wynikały, czy były tymczasowe (remont, budowa, itp.). Zadanie jest bardzo proste w przypadku, gdy obsługuje Cię PGE, ENEA, ENERGA – wartość zużycia za pełny poprzedni rok jest podawana na fakturze za energię przeważnie na drugiej stronie (np. dla PGE jest to w prawy górny róg, dla ENEA i ENERGA na górze drugiej lub trzeciej strony). Jeżeli obsługuje Cię TAURON lub INNOGY, takiej informacji raczej nie znajdziesz na fakturze. Wtedy możesz zliczyć wartość kWh z faktur za cały rok lub po prostu zasięgnij informacji w biurze obsługi klienta (numer telefonu powinien być podany na fakturze).
Jak oszacować zużycie energii elektrycznej w przyszłości?
Masz już wartość rocznego zużycia energii? Teraz musisz odpowiedzieć sobie na pytanie, czy chcesz w przyszłości zwiększyć zużycie energii. Najczęściej większe zużycie energii jest spowodowane przez zmianę:
• sposobu ogrzewania wody użytkowej na (ogrzewanie elektryczne),
• systemu ogrzewania domu na pompę ciepła lub inne urządzenie grzewcze wykorzystujące energię elektryczną,
• kuchenki gazowej na elektryczną lub płytę indukcyjną.
Na większe zużycie energii elektrycznej wpływa również montaż klimatyzacji czy ładowanie samochodu elektrycznego.
Wpływem powyższych czynników na zużycie energii zajmiemy się w innym artykule. Teraz skupimy się na zużyciu wynikającym z danych za poprzedni rok.
Co to jest bilansowanie energii elektrycznej z zakładem energetycznym?
Aby określić, ile energii muszą wyprodukować panele fotowoltaiczne, trzeba oszacować, w jaki sposób produkowana energia będzie bilansowana z zakładem energetycznym. Musisz zatem oszacować:
• ile energii będziesz zużywać bezpośrednio z paneli fotowoltaicznych,
• jaką nadwyżkę energii będziesz przekazywać do zakładu energetycznego.
Energia zużyta bezpośrednio to taka, która została skonsumowana przez urządzenia w domu w chwili jej wytworzenia przez instalację fotowoltaiczną. Energia elektryczna zawsze płynie tam, gdzie ma najbliżej. Zatem prąd z instalacji fotowoltaicznej w pierwszej kolejności jest zużywany przez urządzenia znajdujące się w domu. Jeżeli produkcja energii jest większa niż konsumpcja, to powstaje nadwyżka, która automatycznie jest przekazywana do zakładu energetycznego. Cały proces jest niezauważalny dla użytkownika. Licznik energii rejestruje ilość oddanej nadwyżki energii, którą zgodnie z ustawą OZE możesz odebrać w ciągu roku. Zakład energetyczny pobiera 20% z nadwyżek dla instalacji do 10 kW i 30% dla instalacji powyżej 10 kW.
Musisz oszacować, jaką nadwyżkę energii będziesz wysyłać do zakładu energetycznego. Nasze badania prowadzone przez kilka ostatnich lat pokazują, że w przeciętnym domu nadwyżka energii wynosi ok. 70% całkowitej produkcji. W przypadku zużywania energii głównie zimą jest to ok. 80%. Pozostała ilość będzie więc zużyciem bezpośrednim.
Ile energii muszą wyprodukować panele fotowoltaiczne, aby pokryć faktyczne zapotrzebowanie na energię?
Załóżmy, że według faktur zużycie energii w poprzednim roku wyniosło 4000 kWh. Jeżeli nie przewidujesz żadnych dodatkowych urządzeń w domu, to możesz przyjąć powyższą wartość do obliczeń. Przeciętne bilansowanie energii z zakładem energetycznym dla domów jednorodzinnych wynosi 30% zużycia bezpośredniego i 70% nadwyżek przekazanych do sieci. Zatem 1200 kWh (30% z 4000 kWh) będzie pokryte bezpośrednio przez panele fotowoltaiczne. Pozostała energia, czyli 2800 kWh musi zostać pokryta przez nadwyżki przekazane do sieci. Zakład energetyczny oddaje energię pomniejszoną o 20%, dlatego panele muszą wyprodukować tyle energii, aby po odjęciu 20% była ona równa 2800 kWh. Jak obliczyć taką wartość? Podziel potrzebną ilość energii przez 0,8. Zatem dla powyższego przykładu będzie to: 2800 kWh ÷ 0,8 = 3500 kWh. Panele fotowoltaiczne muszą więc wyprodukować 4700 kWh. Jest to suma zużycia bezpośredniego (1200 kWh) i nadwyżki przekazanej do zakładu energetycznego (3500 kWh), która po zbilansowaniu pokryje energię pobraną z sieci. Na tej podstawie można dobrać odpowiedni zestaw fotowoltaiczny.
Kolejny krok, to oszacowanie produkcji energii z instalacji fotowoltaicznej dla konkretnej lokalizacji. Takie prognozy wykonują pracownicy firmy SOLEKO w oparciu o profesjonalne oprogramowanie i własne doświadczenie na podstawie setek działających instalacji. W większości przypadków produkcja w przeliczeniu na 1 kW mocy zawiera się w przedziale 800 -1100 kWh rocznie. Jeżeli oszacujemy, że w Twojej lokalizacji uzysk z instalacji fotowoltaicznej będzie wynosić np. 940 kWh, to odpowiednia instalacja dla zużycia 4000 kWh będzie miała moc 5 kW.
Jeżeli chcesz szybko i łatwo dobrać odpowiednią moc instalacji fotowoltaicznej adekwatnie do swoich potrzeb, możesz zastosować kilka prostych wzorów. Wybór wzoru zależy od tego, jakimi danymi dysponujesz oraz kiedy zużycie energii jest największe (zimą czy latem).
Wzór nr 1 – uniwersalny
Kwota rachunku miesięcznego w zł x 12 miesięcy x 2 ÷ produkcję roczną z kW = moc instalacji fotowoltaicznej.
- Cyfra 2 jest współczynnikiem, który uwzględnia sposób, w jaki energia z fotowoltaiki jest rozliczna przez zakład energetyczny.
- Produkcja roczna z kW wynosi około 1000 kWh rocznie dla instalacji skierowanych na południe i około 800 kWh rocznie dla instalacji skierowanych na zachód lub wschód. Dokładniejsze szacunki mogą dla Ciebie wykonać pracownicy SOLEKO.
Przykład: jeżeli rachunek za prąd wynosi 250 zł miesięcznie, to: 250 zł x 12 miesięcy x 2 ÷ 1000 kWh = 6 kW.
Wzór nr 2 – większe zużycie energii zimą
W przypadku, gdy energię elektryczną zużywasz głównie zimą, należy przyjąć wzór: kwota rachunku miesięcznego w zł x 12 miesięcy x 2,2 ÷ produkcję roczną z kW = moc instalacji fotowoltaicznej.
Wzór nr 3 – znamy roczne zużycie energii
Jeżeli wiesz, ile wynosi Twoje roczne zużycie energii (taka informacja znajduje się na fakturze za energię), to możesz przyjąć wzór: zużycie roczne w kWh x 1,2 ÷ produkcję roczną z kW = moc instalacji fotowoltaicznej.
W przypadku, gdy energię elektryczną zużywasz głównie zimą, przyjmij wzór: zużycie roczne w kWh x 1,25 ÷ produkcję roczną z kW = moc instalacji fotowoltaicznej.
Przykład: roczne zużycie energii = 5000 kWh, a szacowana produkcja z instalacji fotowoltaicznej = 1000 kWh na 1 kW, to: 5000 kWh x 1,2 ÷1000 kWh = 6 kW. Czyli w takim wypadku będziesz potrzebować instalacji fotowoltaicznej o mocy 6 kW.
Interesują Cię szczegóły na temat doboru instalacji fotowoltaicznej dla domów mieszkalnych? Chcesz wiedzieć, jak działa system rozliczania energii produkowanej z fotowoltaiki? Zapraszamy do lektury artykułu:
W jaki sposób dobrać moc instalacji fotowoltaicznej dla domu?
Możesz też skorzystać z naszego kalkulatora fotowoltaicznego
INTELIGENTNE ROZWIĄZANIA Z ZAKRESU MAGAZYNOWANIA ENERGII WRAZ Z MONITORINGIEM
System akumulatorów w ofercie SOLEKO POLSKA pozwala na korzystanie z energii słonecznej także w czasie, gdy słońce nie świeci. Jest to rozwiązanie dla zużycia energii dla własnych celów, uniezależniając się od wzrostu cen prądu elektrycznego.
Przykładem systemu akumulatorów jest IBC SolStore, magazynujący prąd z energii słonecznej, który w chwili wytworzenia nie może zostać zużyty w budynku. System ten udostępnia go ponownie, gdy instalacja fotowoltaiczna dostarcza użytkownikom zbyt małej ilości energii np. w nocy.
Dostępne są również konkretne modele inwerterów (np. Fronius), które mają przygotowane wyjścia na podłączenie w przyszłości magazynów energii w postaci akumulatorów jonowo-litowych (tych najnowszych stosowanych w instalacjach fotowoltaicznych).
Minusem rozwiązania bazującego na magazynie energii jakim są akumulatory jest wysoka cena. Instalacja taka ma uzasadnienie w miejscach bez doprowadzonej tradycyjnej linii elektroenergetycznej. W budynkach, gdzie prąd jest już doprowadzony stosuje się najczęściej systemy fotowoltaiczne tzw. on-grid bez akumulatorów.
Systemy akumulatorów z pewnością będą w przyszłości bardzo popularne, jednak świat musi jeszcze poczekać na rozwój tej technologii oraz zdecydowany spadek cen w porównaniu do obecnych, nieakceptowalnych z ekonomicznego punktu widzenia.
Nowoczesny system monitoringu danych odnoszących się do pracy instalacji pozwala na obserwowanie wydajności całej instalacji z panelami fotowoltaicznymi. System ten oblicza wielkość produkcji energii, jakiej należy się spodziewać w najbliższych godzinach. Natomiast w przypadku produkcji dodatniej wybiera konkretne urządzenia szczególnie wysoko energochłonne działające w gospodarstwie. W sytuacji nadwyżki prądu rozpoczyna się ładowanie akumulatora. Większość inwerterów ma standardowo wbudowany moduł odpowiedzialny za statystyki zużycia energii wyprodukowanej z instalacji solarnej (paneli fotowoltaicznych).
W ten właśnie sposób zużycie własne prądu w gospodarstwie domowym jest automatycznie optymalizowane.
Zasilanie w energię poza siecią jest tak bliskie
Działające poza siecią elektryczną instalacje fotowoltaiczne pozwalają na samowystarczalne zasilanie budynku w prąd niezależnie od sieci publicznej. Systemy tzw. off-grid przyczyniają się do elektryfikacji obszarów słabo zaludnionych i położonych z dala od sieci elektrycznej.
Działanie systemu fotowoltaicznego z magazynowaniem energii w akumulatorach – opis funkcjonowania elementów solarnych
Panele solarne
Panele fotowoltaiczne (solarne) zamieniają światło słoneczne na prąd stały, bez zbędnego hałasu i bez zanieczyszczeń.
Inwerter
Inwerter zamienia prąd stały wytworzony w panelach solarnych na prąd zmienny, którym można zasilać sieć elektryczną lub bezpośrednio go zużywać na własne potrzeby. Urządzenie to najczęściej ma wbudowany moduł odpowiedzialny za monitorowanie pracy zestawu fotowoltaicznego oraz generowanie statystyk.
Inwerter akumulatorowy – sterownik ładowania
Inwerter akumulatorowy - sterownik ładowania reguluje ładowanie i rozładowywanie, przykładem jest model IBC SolStore (magazyn energii). Jeżeli zestaw fotowoltaiczny produkuje więcej energii niż jest zużywane, wtedy IBC SolStore jest ładowane. W sytuacji, gdy potrzeba więcej energii, niż produkuje system fotowoltaiczny, inwerter akumulatorowy pokrywa różnicę energii, przez co IBC SolStore jest rozładowywane.
System akumulatorowy
W dzień system odpowiednio dobranych akumulatorów magazynuje nadmiar prądu wytworzonego w modułach fotowoltaicznych. Wieczorem, w nocy i we wczesnych godzinach porannych przekazuje tą zmagazynowaną energię elektryczną do zasilania urządzeń w gospodarstwie domowym.
Licznik elektryczny produkcji energii przez panele fotowoltaiczne
W celu pomiaru energii elektrycznej wytwarzanej przez przydomową elektrownię słoneczną, obok istniejącego licznika zużycia energii instalowany jest kolejny licznik elektryczny. Ten natomiast mierzy ilość energii wyprodukowanej przez inwerter.
Dwudrożny licznik energii elektrycznej (tzw. licznik inteligentny)
Licznik ten rejestruje tą część energii, która dostarczana jest do publicznej sieci elektrycznej. Powstała różnica pomiędzy całkowitą wyprodukowaną energią a energią zmagazynowaną wskazuje na wielkość zużycia własnego. Licznik ten mierzy także ilość energii pobieranej od dystrybutora energii elektrycznej.
Ponadto w przypadku dopłat/dotacji ze strony Państwa jest możliwość zarabiania na instalacjach fotowoltaicznych.
Monitoring wyprodukowanej energii - IBC SolGuard
Dzięki nowoczesnemu monitorowaniu danych eksploatacyjnych przez urządzenie marki IBC można wyświetlić moc Państwa zestawu solarnego. Na podstawie aktualnych danych meteorologicznych i bieżącej produkcji energii system określi przewidywaną produkcję na następne godziny. Dzięki temu pomoże Państwu zaplanować najbardziej odpowiedni czas na załączanie urządzeń elektrycznych w gospodarstwie domowym. Pozwala to na optymalizowane zużycie energii elektrycznej.
Przejdź dalej do:
Zestawy fotowoltaiczne - panele słoneczne - ceny
NIEETYCZNE DZIAŁANIA FIRM W BRANŻY OZE
Instalacja w odnawialne źródło energii jakim jest energia słoneczna to poważny wydatek w gospodarstwie domowym. Powinna ona zatem odpowiednio zaangażować Inwestora, tak aby nie dopuścić do zakupu urządzenia nie dostosowanego do jego potrzeb, o niskiej jakości, które będzie awaryjne i nie będzie przynosiło zamierzonych efektów. Nie inwestuje się bowiem po to, aby mieć problemy, lecz żeby mieć satysfakcję z inwestycji przez długie lata i oczywiście, aby nastąpił szybki zwrot z inwestycji, a to gwarantuje jedynie odpowiednio dobrana, wydajna i solidnie wykonana instalacja.
Niestety znaczna część Inwestorów w obecnych czasach, kiedy na wszystko brakuje czasu, pochopnie podejmuje decyzje. Czujność Inwestora może uśpić dotacja przyznawana do tego typu urządzeń. Wielu inwestorów jest przekonanych, że dotowane urządzenia muszą spełniać wysokie wymogi jakościowe, bo przecież państwo nie dotowałoby tzw. „bubli”. Nic bardziej mylnego. Programy dofinansowań biorą pod uwagę różnego rodzaju certyfikaty, które niekoniecznie związane są z wysoką wydajnością w trakcie eksploatacji zestawu solarnego (kolektory słoneczne oraz panele fotowoltaiczne) i ich jakością. Ponadto kluczowy jest odpowiedni dobór i montaż urządzeń, gdzie również nie ma odpowiedniego systemu nadzoru.
W trakcie trwania programu (ów) wielokrotnie podejmowane były i są działania mające na celu uniknięcie niskiej jakości i nierzetelności wykonawców, które jednak najczęśćiej nie przynoszą zamierzonych efektów.
W 2013 r. NFOŚiGW ogłosił następcę programu dopłat do kolektorów słonecznych pt. „PROSUMENT”, który ma obejmować większą ilość technologii przetwarzania odnawialnej energii. Najwyżej dotowane mają być panele fotowoltaiczne do wytwarzania energii elektrycznej. W nowym programie NFOŚiGW postanowił wyeliminować mankamenty poprzednika poprzez uzależnienie wysokości dotacji od wydajności urządzenia i gwarancje uzysków energii zapisane w umowie z wykonawcą. „PROSUMENT” w pierwszej kolejności został wdrożony za pośrednictwem Gmin i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska, które jednak nie pozwalają na powszechny ogólnokrajowy dostęp do dotacji. Jedyna taka możliwość ma być realizowana za pośrednictwem wybranego banku, który do końca roku 2014 nie został wybrany ze względu na brak odpowiednich przepisów. W lutym 2015 r. NFOŚiGW ogłosił, że jedynym bankiem udostępniającym środki z programu PROSUMENT na terenie całego kraju będzie Bank Ochrony Środowiska. Nabór wniosków rozpoczął się niestety dopiero w kwietniu 2015 roku.
Tak duża luka czasowa w finansowaniu spowodowała, że część firm powstałych na fali dotacji do kolektorów postanowiła zniknąć z rynku lub zmienić nazwę, aby uniknąć zobowiązań wynikających z gwarancji udzielonych w ramach dopłat do kolektorów słonecznych. Niektóre firmy utworzyły własne fundacje, które miały za zadanie udzielać dotacji z własnych środków. W rzeczywistości jest to zwykłe oszustwo, ponieważ taka „pseudodotacja” jest zwykłym rabatem udzielanym przez firmy, a klient jest wprowadzony w błąd, ponieważ pozostaje w przekonaniu, że jego instalacja jest dotowana przez państwo i spełnia określone wymogi.
Inne firmy postanowiły na dużą skale podpisywać umowy przedwstępne na wykonanie instalacji fotowoltaicznej w ramach programu „PROSUMENT”. W rzeczywistości wglądało to w ten sposób, że akwizytor takiej firmy miał za zadanie podpisać jak najwięcej umów, od których miał ustaloną prowizję. To powoduje, że takim osobom nie zależy na rzetelnej sprzedaży i doborze odpowiednich urządzeń do potrzeb Klienta. Liczy się tylko ilość i wartość podpisanych umów. Bardzo często brakuje im odpowiedniego doświadczenia i może okazać się, że wiele takich umów zostało podpisanych na instalacje, które nie będą możliwe do wykonania lub ich funkcjonowanie będzie nieefektywne. Co więcej, ceny zapisane w umowach są o wiele wyższe od rynkowych. Bardzo często pobierane są wysokie zaliczki, a kara za odstąpienie od umowy wynosi nawet 2 tys. zł i więcej.
Jak zatem inwestor może uchronić się przed nierzetelną firmą i nieracjonalną alokacją własnych środków?
- Przede wszystkim nie powinien pochopnie podpisywać umowy pod wpływem namowy akwizytora.
- Zawsze powinien zasięgnąć informacji od kilku firm na rynku i pogłębić swoją wiedzę z zakresu inwestycji i proponowanej formy dotacji.
- Nie wolno godzić się na pełnomocnictwo dla firmy do czynności związanych z pozyskaniem dotacji, ponieważ pozbawia się możliwości weryfikacji faktycznego pochodzenia dotacji.
- Należy sprawdzić jak długo firma istnieje na rynku pod własną marką. Obowiązkiem jest wręcz poproszenie firmy o podanie przynajmniej 3 referencji wykonanych instalacji funkcjonujących przynajmniej kilka lat, które warto odwiedzić osobiście.
- Należy poprosić o przedstawienie podstaw, na jakich dobrane zostało określone rozwiązanie.
- Profesjonalne firmy dysponują odpowiednim oprogramowaniem, które pozwala na symulacje uzysków dla konkretnej lokalizacji.
- Należy poprosić o wykonanie takiej symulacji i zweryfikowanie jej poprawności na podstawie podanych przez firmę instalacji referencyjnych.
- Na koniec należy poprosić o ostateczny koszt inwestycji po uzyskaniu dotacji z przedstawieniem wszystkich opłat z nią związanych.
Przygotował:
Seweryn Grabiec
SOLEKO POLSKA Sp. z .o.o.
Czerwiec 2014
